همه چيز در مورد شكار در ايران
سازمان محيطزيست در سال جاري تاكنون 40 پروانه شكار صادر كرده است.از اين ميان 5 پروانه را شكارچيان خارجي و بقيه را ايرانيان دريافت كرده‌اند.
دايره اجرايي اداره نظارت و بازرسي سازمان محيطزيست در سال جاري تاكنون 40 پروانه شكار صادر كرده است. از اين ميان 5 پروانه براي شكارچيان خارجي و بقيه براي ايرانيان صادر شده است. افشين كرمي معاون دايره اجرايي اين خبر را داد.
قيمت مجوز شكار در ايران در مناطق ويژه 232 هزار تومان و در مناطق آزاد 21 هزارتومان است. شكارهاي بزرگ ايران هم قوچ و كل است كه جزو شكارهاي پرطرفدار دنيا محسوب مي‌شود. اگر شكارچي حرفه‌اي هستيد ايران با داشتن بهترين تروفه‌ها برايتان مثل بهشت است و اگر شكار براي شما فقط يك سرگرمي است تا از روزمره‌گي بيرون آئيد باز هم شكار در ايران مثل يك رويا است. رويايي كه ممكن است وقتي بيدار مي‌شويد براي شكرگذاري نفسي از سر آسودگي بكشيد!
قوانين و جريمه‌ها
سازمان حفاظت از محيط زيست در 20 ماده قوانين مربوط به شكار و ماهيگيري را دسته‌بندي كرده است. اندازه جريمه‌ها نسبت به قانون‌شكنيها متفاوت است. مثلا هر كس « مبادرت به شكار و صيد در مناطق ممنوع و يا خلاف محدوديت‌ها و ممنوعيت‌هايي كه سازمان در حدود اختيارات قانوني خود تعيين و آگهي كرده است و شكار غيرمجاز در قرقهاي اختصاصي كند و يا شكار و صيد با وسايل و از طرق غيرمجاز و يا شكار با استفاده از اسلحه ديگران انجام دهد» به جزاي نقدي از يكصدهزار تا يك ميليون ريال يا حبس از يك ماه تا شش ماه محكوم مي‌شود.
اگر هم كسي «شكار و صيد در مناطق حفاظت‌شده و پناهگاههاي حيات‌وحش بدون تحصيل پروانه ويژه و صيد غيرمجاز در رودخانه‌هاي حفاظت شده انجام دهد» مجازات حبس از سه ماه تا سه سال برايش در نظر گرفته مي‌شود و يا به جزاي نقدي از يك ميليون و پانصدهزار ريال تا هجده ميليون ريال محكوم مي‌شود.
تفنگهاي شكاري
در ايران هر فرد 18 ساله مي‌تواند سه تفنگ داشته باشد. يک تفنگ گلوله‌زني براي شکار پستانداران، يک تفنگ گلوله‌زني با کاليبري کوچکتر از 6 ميليمتر براي تمرين تيراندازي و يک تفنگ ساچمه‌زني براي شکار پرنده. البته اقليتهاي ديني مي‌توانند براي شکار برخي از حيوانات ديگر مثل گراز و خرگوش با تفنگ ساچمه‌زني نيز پروانه شکار دريافت کنند.
صدور مجوز نگهداري و حمل سلاح به عهده نيروهاي نظامي و صدور مجوز شکار با تفنگهاي شکاري به عهده سازمان حفاظت محيط زيست است. براساس قوانين ايران، به تفنگهايي که کاليبر آنها کوچکتر از 6 ميليمتر باشد، پروانه شکار داده نمي‌شود.
«در ايران تفنگ گران است. وارداتش هم ممنوع. بيشتر تفنگهاي بازار دست كم بيست و شش سال از عمرشان گذشته است. آنها كه مي‌خواهند پرنده بزنند، تفنگ ساچمه‌زني مي‌خرند. چهار بسته هزار توماني براي ارزان‌ترين نوع‌اش. هميشه ارزان‌ترين ساخت وطن است. شكار بزرگ تفنگ گلوله‌زن مي‌خواهد. براي اين تفنگ، ارزان‌ترين معناي روشني ندارد. 15 چك يك ميليون توماني براي گران‌ترين نوعش. البته تفنگهاي گلوله‌زن دست دوم را با 4 يا 5 ميليون تومان مي‌توان خريد.» اين گزارش را چندي يش خبرگزاري ميراث فرهنگي منتشر كرده بود.
يكي از فروشندگان لوازم شكار مي‌گويد: «تفنگهاي برنو زمان رضاخان هنوز هم گلوله‌زنهاي خوبي براي شكار بزرگند. سالم‌ترين‌شان يك و نيم ميليون قيمت دارد.» شكار وسايل جانبي هم مي‌خواهد. كوله، چكمه و قطار فشنگ. اينها بسته به جنس و نوع ساخت‌شان هزينه مي‌برند.
البته نرخ اسلحه در ايران با تمام استانداردهاي بين‌المللي تفاوت دارد. در حالي كه جديدترين سلاحهاي شكاري گلوله‌زني در آمريكا و بسياري كشورهاي اروپايي حدود 700 دلار به فروش مي‌رسد اما سلاحهاي فرسوده و از رده خارج در ايران با قيمتي حدود 5 _ 6 ميليون تومان فروخته مي‌شود و مستلزم عبور از بروكراسي 3 ماهه اداري است.
قوانين ورود شكارچيان خارجي به ايران
طبق قوانين حفاظتي هيچ شكارچي خارجي حق ندارد بدون هماهنگي با دفاتر خدمات مسافرتي با اسلحه وارد ايران شود. در ايران حدود 10 دفتر خدمات مسافرتي در جذب شكارچيان خارجي و برگزاري تورهاي شكار فعاليت مي‌كنند كه تمامي اين گردشگران بايد از طريق يكي از اين دفاتر وارد ايران شوند.
كرمي در مورد نحوه ورود اسلحه و فشنگ مورد نياز شكارچيان خارجي مي‌گويد:«دفاتر خدمات مسافرتي با ارائه درخواستي مبني بر موافقت با ورود شكارچي پرونده امنيتي در مورد درخواست خود را به جريان مي‌اندازند. پس از اعلام موافقت سازمان محيط زيست و اداره كل اسلحه و مهمات كشور مجوز ورود شكارچي موردنظر به ايران صادر مي شود. به محض ورود شكارچي به فرودگاه علاوه بر پرداخت وثيقه به گمرك و فرودگاه جهت تضمين بازگرداندن اسلحه توسط دفتر خدمات مسافرتي، اسلحه و فشنگهاي همراه شكارچي توسط نماينده اسلحه و مهمات كشور بازديد مي‌شود و پس از مطابقت با درخواست تائيد شده اجازه ورود به كشور صادر مي‌شود.»
مبلغ وثيقه براي شكار چهارپايان 15 ميليون تومان و براي گراز و پرنده 5/2 ميليون تومان است كه توسط شركت مسافرتي به محض ورود به كشور به سازمان محيط زيست نيز پرداخت مي‌شود.
كرمي در خصوص نحوه محاسبه مبلغ پروانه شكار با شكارچيان خارجي مي‌گويد:« مبلغي كه به عنوان وثيقه قبل از شكار دريافت مي‌شود به صورت اماني در اختيار سازمان است تا شكارچي شكار خود را به پايان برساند. سپس براساس طول، ركورد و تروفه كه هركدام مبلغ تعريف شده‌اي دارد قيمت شكار محاسبه و دريافت مي‌شود با دريافت اين مبلغ وثيقه پرداخت شده نيز برگردانده مي‌شود.»
وي در مورد نحوه خروج شكارچي به همراه شكاري كه انجام داده، مي‌گويد:« پس از پايان شكار محيط‌باني كه به همراه شكارچي است اندازه‌هاي موردنظر حيوان را يادداشت كرده و سپس پوست و سر حيوان را در جعبه‌اي گذاشته و در آن را پلمپ مي‌كنند و پس از بازگرداندن مبلغ وثيقه‌اي كه در فرودگاه دريافت شده تروفه به آدرس شكارچي ارسال مي‌شود.»
شكارچي خارجي
با اين كه فصل شكار از مهرماه آغاز و تا پايان نيمه اول بهمن ماه ادامه دارد، اوج ورود شكارچيان خارجي در تعطيلات ژانويه است.
علي‌اكبر فدايي مسوول بخش صدور پروانه درباره تفكيك واگذاري پروانه شكار بين شكارچيان داخلي و خارجي به ميراث خبر گفته است: «قوانين موجود براي شكارچيان داخلي با ابلاغيه ادارات سازمان محيطزيست آغاز مي‌شود. افراد، اقدام به ثبت‌نام كرده و پس از مراسم قرعه‌كشي، مي‌توانند با واريز مبلغ تعيين‌شده به شكارگاه اعزام شوند. ولي شكارچيان خارجي با برقراري ارتباط با يكي از آژانسها به ايران مي‌آيند. تمام امور بروكراسي شكارچيان را آژانس مربوطه انجام مي‌دهد. مبالغي كه براي دو گروه تعيين مي‌شود نيز متفاوت است. شكارچيان داخلي حدود 10 برابر خارجيها از شكارهاي ايراني سهم مي‌برند. امسال قيمت شكار در مناطق ويژه يا حفاظت‌شده 242 هزار تومان و در مناطق آزاد 21 هزار تومان تعيين شده است».
شكارچيان خارجي كه صرفا براي كسب تروفه (شكارهاي بزرگ و پير كه ارزش ورزشي دارند و مي‌تواند يك ركورد محسوب شود) به ايران مي‌آيند، براي دريافت پروانه حدود 5000 دلار پرداخت مي‌كنند و نياز به ثبت‌نام ندارند. هر كدام از اين افراد زودتر نامش در ليست آژانسهاي ورودي قرار گيرد، شانس بيشتري براي تصاحب تروفه‌هاي جذاب شرقي خواهند داشت.
در ايران هشت گونه گوسفند وحشي وجود دارد كه بسيار مورد علاقه و توجه شكارچيان بين‌المللي است. اغلب اين گونه‌ها فقط در مناطق خاصي زيست مي‌كنند. مثلا گوسفندهاي وحشي در نواحي قفقاز، افغانستان، چين، ايران و بخشي از پاكستان يافت مي‌شوند. شكارچيان علاقه‌مند به اين گونه‌ها اغلب از كشورهاي آمريكايي و اروپايي عزم شكار مي‌كنند.
چگونه از شكارچيان خارجي دعوت كنيم؟
افشين كرمي مي‌گويد:« هر سازمان، ارگان و يا آژانس مسافرتي كه مي‌خواهد شكارچي خارجي به ايران دعوت كند ابتدا بايد درخواست خود را به سازمان حفظ محيط زيست ارائه دهد تا پس از مطالعات دقيق اين سازمان، وزارت كشور، وزارت اطلاعات و وزارت امورخارجه راي نهايي در صدور اين مجوز به آژانس اعلام شود.»
وي مي افزايد:«آژانس با توجه به مثبت يا منفي بودن راي نهايي سازمان اقدام به ورود شكارچي يا كنسل كردن سفر مي‌كند.»
صدور پروانه شكار براساس مقرراتي خاص صورت مي‌گيرد و همه افراد متقاضي پروانه شكار ملزم به طي مراحل زير هستند:
الف- ارايه پروانه حمل سلاح، اخذ شده از نيروهاي مسلح (ارتش جمهوري اسلامي ايران، سپاه پاسداران، نيروي انتظامي)
ب- دريافت دفترچه شناسايي ويژه شكارچيان، از سازمان حفاظت محيط زيست. در اين دفترچه مشخصات صاحب دفترچه، مشخصات سلاح، مشخصات پروانه‌هاي صادر شده براي شكارچي (جهت پستانداران و پرندگان)، وضعيت دريافت مهمات شكاري و سوابق تخلف صاحب دفترچه ثبت مي‌شود.
ج) پرداخت بهاي پروانه شكار موردنظر و ارايه فيش بانكي مربوط، به اداره محيط زيست شهرستان و دريافت پروانه شكار.
در پروانه‌هاي شكار شرايط شكار از جمله محدوده جغرافيايي مجاز براي شكار، حيوانات مجاز براي شكار، تعداد آنها و زمان مجاز براي شكار درج شده است و شكارچي ملزم به رعايت آنهاست. در صورت عدم رعايت هر يك از شرايط فوق، با شكارچي طبق قوانين و مقررات شكار و صيد رفتار مي‌شود.
هر شكارچي مي‌تواند در هر سال در طول فصل مجاز دو پروانه شكار چهارپا و يا دو پروانه عادي شكار پرنده با مدت اعتبار معين، از مناطق مختلف در سراسر كشور دريافت كند.
در خاتمه تمامي مشخصات صاحب اسلحه (شكارچي)، اسلحه، پروانه و فيش بانكي توسط مأمور صدور پروانه‌ها در دفتر آمار فروش پروانه ماهيانه در سازمان حفاظت محيط زيست ثبت مي‌شود.
بيماري بروكراسي
طبق گزارشي كه ميراث خبر منتشر كرده اجراي يك تور شكار در ايران نياز به دريافت 5 مجوز از 5 سازمان و وزارتخانه مختلف دارد و هر شكارچي كه وارد ايران مي‌شود بايد پيش از 10 فرم مختلف اين سازمانها را تكميل كند.
هم‌چنين اين بروكراسي پر پيچ و خم باعث مي‌شود سالانه ميليونها تومان از سرمايه آژانسهاي مسافرتي برگزاركننده تور شكار در حسابهاي سازمانهايي مانند سازمان حفاظت محيطزيست و گمرك مهرآباد به عنوان وجه ضمانت بخوابد.
يك دفتر خدمات مسافرتي اگر بخواهد تور شكار برگزار كند علاوه بر داشتن مجوز بند «ب» وزارت ارشاد براي اجراي تور موردنظر بايد از سازمان حفاظت محيطزيست، وزارت امور خارجه، سازمان اسلحه و مهمات و وزارت دفاع نيز مجوزهاي لازم را دريافت كند.
دريافت اين مجوزها براي هر گروه شكارچي كه وارد ايران مي‌شود معمولا بيش از 40 روز به طول مي‌انجامد.
برگزاركنندگان تورهاي شكار اگرچه دريافت اين مجوزها را كاملا منطقي و براي حفظ محيطزيست و امنيت ملي لازم مي‌دانند؛ اما معتقدند عملكرد موازي سازمانها در زمينه صدور مجوزهاي لازم باعث شده است كه اين روند بيش از آنچه لازم است طول بكشد. «سيدمصطفي خليلي» كارشناسي ارشد محيطزيست و مديركل سابق دفتر حيات‌وحش و آبزيان سازمان حفاظت محيطزيست، مي‌گويد: «با تشكيل كميته‌اي متشكل از نمايندگان و كارشناسان هر يك از سازمانهاي مربوطه و هماهنگ كردن عملكرد اين سازمانها براي اجراي روند دريافت مجوزهاي شكار مي‌توان اين زمان را به كمتر از يك هفته تقليل داد.»
از سوي ديگر صدور ديرهنگام مجوزهاي شكار و تعيين منطقه تعداد شكارهاي مجاز در هر سال باعث مي‌شود كه آژانسهاي برگزاركننده تورهاي شكار تا آخرين لحظات امكان برنامه‌ريزي دقيق نداشته باشند.
اين در حالي است كه مشتريان بين‌المللي شكار حرفه‌اي عموما با توجه به حساسيتي كه در انتخاب محل و نوع شكار به خرج مي‌دهند از يك سال قبل برنامه‌هاي خود را مشخص و درخواستهاي خود را براي انجام شكار در ايران به آژانسهاي مربوطه ارسال مي‌كنند.
بنابراين نامشخص بودن وضعيت مناطق شكار در نقاط مختلف كشور و تعداد شكارهايي كه مي‌توان در اين مناطق زد، باعث مي‌شود آژانسها تا آخرين لحظات نتوانند برنامه مشخصي به مشتريانشان ارايه كنند. غيرقابل پيش‌‌بيني بودن اين موضوعات تا آخرين لحظات باعث شده است كه در بسياري از مواقع تورهاي برنامه‌ريزي‌شده بسياري كنسل شود و ضررهاي جدي را متوجه آژانسهاي برگزاركننده تورهاي شكار كند.
به عنوان مثال «مراد ذوالفقاري» راهنماي تور شكار اول مرداد ماه به ميراث‌خبر گفته است: «در حالي كه آغاز فصل شكار معمولا از اول پاييز است حداكثر بايد تا آخر تير ماه مشخص شود كه امسال درچه مناطق كدام گونه‌ها را به چه تعداد مي‌توان شكار كرد؟ اما امسال هنوز اطلاعاتي در اين زمينه ارايه نشده و در حالي كه كمتر از 2 ماه به ورود شكارچيان به كشور باقي‌مانده ما هنوز نتوانسته‌ايم برنامه‌هاي خود را براي اجراي شكارهاي درخواستي آنها مشخص كنيم.»
پرداخت وجه ضمانت هم داستان مفصلي دارد. با وجود اينكه «محسن عطار» كارشناس دفتر نظارت و بازرسي سازمان حفاظت محيطزيست گفته: «وجه ضمانت پروانه شكار بلافاصله بعد از تسويه حساب بازگردانده مي‌شود.» آژانس‌داران مدعي هستند كه روند بازگرداندن اين وجه ضمانت معمولا بين 6 ماه تا يك سال به طول مي‌انجامد.
«ذوالفقاري» راهنماي تور شكار در اين زمينه از وجه ضمانتي مي‌گويد كه آبان ماه سال گذشته پرداخت شده و با وجود اينكه مراحل تسويه‌حساب صورت گرفته و تا فصل شكار بعدي نيز كمتر از دو ماه باقي است هنوز اين وجه ضمانت بازگردانده نشده است.
به اين ترتيب سالانه ميليونها تومان سرمايه آژانسهاي برگزاركننده تور شكار به دلايل مختلف بلوكه مي‌شود و در نتيجه ضررهاي بسياري را متوجه اين دفاتر مي‌كند.
يزدفردا ميراث خبر
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
دوشنبه 30,دسامبر,2024